طبق یه تحقیق بزرگ که سال ۲۰۲۴ چاپ شد، سالمندایی که زمین میخورن و آسیب میبینن، احتمال اینکه تو عرض یه سال بعد از تصادفشون دچار زوال عقل بشن، بیشتره نسبت به آدمای همسن و سالشون که دچار آسیبهای جسمی دیگهای شدن.
یافتههای یه تیم از محققای آمریکایی ثابت نمیکنه که زمین خوردن باعث زوال عقل میشه (البته اینم هنوز نمیشه رد کرد)، ولی نشون میده که زمین خوردن میتونه یه نشونه اولیه از وخیم شدن وضعیت مغز باشه که منجر به بیماری آلزheimer و بقیه انواع زوال عقل میشه.
الکساندر اردوبادی، پزشک بیمارستان بریگهام، و همکارانش تو مقالهشون توضیح میدن: «این امکان وجود داره که زمین خوردن به عنوان یه رویداد هشداردهنده عمل کنه که نشوندهنده خطر آینده زوال عقله.»
«یافتههای این تحقیق از اجرای غربالگری شناختی تو سالمندایی که دچار زمین خوردن و آسیب شدن، حمایت میکنه.»
زمین خوردن شایعترین راهیه که بزرگسالای بالای ۶۵ سال آسیب میبینن. تقریباً یک سوم این گروه سنی هر سال به خاطر زمین خوردن آسیب میبینن.
اردوبادی میگه: «یکی از بزرگترین چالشهایی که باهاش روبروییم، اینه که کسی مسئولیت فرآیند غربالگری تکمیلی برای اختلال شناختی رو به عهده نمیگیره.»
«چون ممکنه تو محیط اورژانس یا مرکز تروما، وقت کافی برای این غربالگریها وجود نداشته باشه.»
هر سال، تقریباً ۱۰ میلیون مورد جدید زوال عقل تشخیص داده میشه و باعث میشه تعداد بیشتری از ما با زوال شناختی ترسناک، یا شخصاً یا تو عزیزانمون، روبرو بشیم.
با وجود دههها تلاش، ما هنوز درمانی براش نداریم و بیمارا فقط میتونن با راهکارهایی پیشرفت این شرایط ناتوانکننده رو کند کنن، برای همین هر چی زوال عقل زودتر شناسایی بشه، بهتره.
اردوبادی و تیمش سوابق بیمه مدیکر آمریکا رو برای یه سال از کسایی که دچار آسیب تروماتیک شده بودن، بررسی کردن. اونا ۲,۴۵۳,۶۵۵ بیمار بالای ۶۵ سال رو شناسایی کردن که تو سال ۲۰۱۴ یا ۲۰۱۵ برای آسیب دیدگی به دکتر مراجعه کرده بودن.
بعد از حذف کردن آدمایی که تشخیص زوال عقل داشتن، محققها بیمارایی رو که به خاطر زمین خوردن آسیب دیده بودن با اونایی که دچار انواع دیگه آسیبهای جسمی شده بودن، مقایسه کردن.
اونا فهمیدن سالمندایی که به خاطر زمین خوردن آسیب میبینن، بیشتر از ۲۰ درصد احتمال داره که تو عرض یه سال بعد از تصادفشون دچار زوال عقل بشن، اونم در مقایسه با بقیه آسیبهای جسمیای که بیمارا به خاطرش به کلینیک پزشکی مراجعه کرده بودن.
مالی جارمن، اپیدمیولوژیست آسیبدیدگی از بیمارستان بریگهام، میگه: «رابطه بین زمین خوردن و زوال عقل به نظر میاد یه خیابون دوطرفهست.»
«زوال شناختی میتونه احتمال زمین خوردن رو زیاد کنه، ولی ضربه ناشی از اون زمین خوردنها هم ممکنه پیشرفت زوال عقل رو سریعتر کنه و باعث بشه تشخیص در آینده محتملتر بشه.»
این تحقیق فقط میتونه مشخص کنه که آیا یه عامل از الگوی یه عامل دیگه پیروی میکنه یا نه، برای همین نمیتونه بگه که آیا زمین خوردن و زوال عقل مستقیماً به هم ربط دارن یا نه. به خاطر نبود دادههای مربوط به داروها، محققها نتونستن اثرات داروها رو در نظر بگیرن که ممکنه نتایجشون رو تحت تأثیر قرار داده باشه.
اما، تحقیقات قبلی نشون دادن آدمایی که اختلال شناختی دارن، بیشتر در معرض خطر زمین خوردن هستن، که این هم از این ایده حمایت میکنه که زمین خوردن ممکنه یه نشونه اولیه از این شرایط ویرانگر مغزی باشه.
بقیه علائم هشداردهنده اولیه احتمالی اختلالات شناختی که منجر به زوال عقل میشن شامل از دست دادن حساسیت بینایی، سلامت روانی ضعیف و افزایش کابوسها میشن.
اما زوال شناختی میتونه نشونهای از بقیه شرایط قابل درمان هم باشه، برای همین خیلی مهمه که بیماران احتمالی زوال عقل به طور کامل ارزیابی بشن.
جارمن میگه: «تحقیق ما فرصت مداخله زودهنگام رو نشون میده.»
«اگه بتونیم ثابت کنیم که زمین خوردن به عنوان نشونههای اولیه زوال عقل عمل میکنه، میتونیم بقیه پیشسازها و رویدادهای اولیه رو هم شناسایی کنیم که میتونیم روشون مداخله کنیم، که این به طور قابل توجهی رویکرد ما رو برای مدیریت سلامت شناختی تو سالمندان بهبود میبخشه.»